Bệnh ghẻ Demodex canis

Là bệnh ghẻ trứng cá hay còn gọi là mò bao lông trên chó (Demodicidae), là một ký sinh trùng ngoài da gây viêm nhiễm nang lông. Demodex canis là một lớp nhện nhỏ có 8 đôi chân được nhìn thấy trên kính hiển vi có hình con sâu.
  1.1. Phân loại học
  –    Ngành: Arthropoda
  –    Lớp: Arachnida
  –    Bộ: Acrina
  –    Họ: Demodicidae (Mò bao lông)
  –    Giống: Demodex
  –    Loài: Demodex canis

  1.2. Đặc điểm hình thái cấu tạo
  –    Mò nhỏ, cơ thể hơi dài, kích thước 0,1-0,3 mm, không có lông. Bốn đôi chân ngắn, tiêu giảm giống như hình mấu. Đầu ngắn hình móng ngựa gồm có 3 đốt và một đôi kìm.
  –    Mò ký sinh ở nang bao lông, tuyến nhờn chân lông, lỗ chân lông, gây rụng lông sau gây viêm sung huyết, nếu viêm nhiễm tái phát thì có mủ.

Hình 1.  Demodex ở độ phóng đại (10 x 10)
  1.3. Chu kỳ sinh học 
  Vòng đời của Demodex canis

  Quá trình phát triển mò bao lông trải qua 4 giai đoạn:
  Trứng             Larva            Protonymph               Nymph                  Trưởng thành
  Giai đoạn này cần 20 đến 35 ngày. Protonymph – nymph – trưởng thành: có 4 đôi chân, mỗi đôi chân có 5 đốt. Giai đoạn Larva thì có 3 đôi chân.
  1.4. Triệu chứng – bệnh tích
  –    Dấu hiệu lâm sàng thường thấy là: Rụng lông, da nhờn, sừng hóa da.
  –    Bệnh có thể có ở chó vài ngày sau khi sanh, tỷ lệ nhiễm cao dần do tiếp xúc mẹ truyền sang con, dấu hiệu thường thấy như: Da ửng đỏ, có vảy, lỡ loét quanh chân, không có lông xunh quanh mắt hay toàn bộ cơ thể.
  –    Nếu ở dạng cục bộ thì vùng tổn thương thường gặp là trên mặt, hai mí mắt, chân trước. Tổn thương cục bộ thường ở trạng thái nhẹ thường không phát triển thành dạng viêm có mủ kế phát.
  –    Nếu ở dạng toàn thân thì da đỏ với nhiều dịch rỉ máu và huyết thanh. Trường hợp này thường kết hợp với viêm nhiễm do các vi trùng cơ hội như: Staphylococcus aureus, Pseudomonas sp gây sinh mủ và có mùi hôi tanh.
  

Hình 2. Chó nhiễm Demodex rụng hết lông vùng mặt.

Hình 3. Chó nhiễm Demodex rụng hết lông vùng bụng

Hình 4. Demodex toàn thân

1.5. Chẩn đoán
  1.5.1. Lâm sàng
  Dựa vào triệu chứng bệnh tích. Bệnh do Demodex không gây ra ngứa nhiều, có nhiều chỗ rụng lông xuất hiện quanh mắt, tứ chi hay toàn bộ cơ thể. Ở dạng cục bộ rụng lông thành từng vùng không thấy viêm. Dạng toàn thân da đỏ với nhiều dịch rỉ, viêm da có mủ, mùi hôi tanh.
  1.5.2. Phòng thí nghiệm
  Ngoài việc chẩn đoán dựa vào triệu chứng đã mô tả nên kết hợp với phương pháp tập trung bằng cách dùng dao cạo da ở những vùng tiếp giáp giữa da lành và da bệnh cho đến khi rớm máu. Mẫu da cạo được phết đều lên lame đã nhỏ sẵn 1-2 giọt Lactophenol sau đó đậy lamelle lên và xem sự hiện diện của trứng hay Demodex dưới kính hiển vi. 

Điều trị:

 –    Dùng thuốc NOVA MECTIN 0,25%: 
  + Phòng bệnh: Tiêm dưới da 1ml/ 6 kg thể trọng, 2 tháng 1 lần.
  + Trị bệnh: Tiêm dưới da 1ml/ 4 kg thể trọng, 2 tháng 1 lần 
  –    Dùng thuốc NOVA MECTIN 1%: 
  + Phòng bệnh: Tiêm dưới da 1ml/ 25 kg thể trọng, 2 tháng 1 lần.
  + Trị bệnh: Tiêm dưới da 1ml/ 16 kg thể trọng, tuần 1 lần, trong 3 tuần.
  –    Sát trùng nơi nhốt chó bằng NOVADINE hoặc NOVAXIDE
  * Kết hợp với tắm xà phòng diệt ghẻ của anova là NOVA-PINK SHAMPOO tuần tắm 3 lần